«όταν το χρήμα εκλείψει, η γυνή δεν αργεί να το ακολουθήσει»
λαϊκή παροιμία
λαϊκή παροιμία
Η ευτυχία του σκλάβου
Μια αστραφτερή καναρινιά Μερσεντές ντεραπάρει. Η νεαρή γυναίκα πού κάθεται πίσω από το βολάν την σταματάει με αρκετή μαεστρία, κατεβαίνει κι ανακαλύπτει ότι το μπροστινό αριστερό λάστιχο έχει σκάσει. Χωρίς να χάσει ούτε στιγμή, καταπιάνεται να το επιδιορθώσει, στηρίζεται με χάρη στο ωραίο της αυτοκίνητο και δεν χάνει ούτε στιγμή από τα μάτια της τον δρόμο και τα διερχόμενα αυτοκίνητα, τους ρίχνει ένα τέτοιο βλέμμα, σαν κάποιον ή κάτι να περιμένει. Σ' αυτό το διεθνώς κατατεθειμένο σήμα «νεαρή γυναίκα θύμα της αντρικής τεχνικής», σχεδόν αμέσως σταματάει πρόθυμα ένα αυτοκίνητο. Ο οδηγός του, πού έχει ήδη αντιληφθεί την ζημιά, την παρηγορεί, «Μην στενοχωριέστε, κυρία μου, θα σας το φτιάξω στο λεπτό» της λέει και για να της δείξει πώς ότι λέει το κάνει της ζητάει να του δώσει τον γρύλλο της. Ούτε καν την ρωτάει αν μπορεί μόνη της ν' αλλάξει το λάστιχο, είναι σχεδόν τριαντάρα, ντυμένη με την τελευταία λέξη της μόδας και μακιγιαρισμένη χάρμα, φαίνεται ξεκάθαρα, δεν είναι δυνατόν να μπορεί να τ' αλλάξει. Και καθώς εκείνη δεν μπορεί να βρει το δικό της γρύλλο, πάει και φέρνει τον δικό του, και μαζί όλα του τα εργαλεία. Σε πέντε λεφτά τα έχει κανονίσει όλα, ακόμα και το χαλασμένο λάστιχο έχει ταχτοποιηθεί στο πορτμπαγκάζ. Τα χέρια του είναι γεμάτα λάδια. Εκείνη, με πολλή χάρη, του προτείνει το κεντημένο και παρφουμαρισμένο μαντιλάκι της. Εκείνος, με περισσή ευγένεια το αρνείται, έχει πάντα μια παλιά πατσαβούρα στο κουτί με τα εργαλεία, ακριβώς για κάτι τέτοιες περιπτώσεις. Εκείνη, τον ευχαριστεί με ένα σωρό γλυκόλογα, να την συμπαθεί για την αδεξιότητα της, «την τόσο γυναικεία, άλλωστε» τι θα γινόταν χωρίς αυτόν; Θα περνούσε την βραδιά της εδώ μέσα στην ερημιά!!! Εκείνος, δεν της απαντάει, της κλείνει ευγενικά την πόρτα και σκύβει στο παράθυρο για μια τελευταία συμβουλή, να μην ξεχάσει να επιδιορθώσει αμέσως το τρυπημένο λάστιχο. Εκείνη, τον βεβαιώνει πώς σήμερα κιόλας θα το πάει στο ταχτικό της συνεργείο. Και γίνεται καπνός.
Αφού ταχτοποίησε τα εργαλεία του και γύρισε μονάχος στο αμάξι του, ο άντρας αρχίζει να στενοχωριέται πού δεν μπορεί να πλύνει τα χέρια του. Και τα παπούτσια του, βρωμισμένα από τα λάδια και τις σκόνες δεν ταιριάζουν καθόλου με την θέση του είναι εμπορικός αντιπρόσωπος. Και για να φτάσει έγκαιρα στον άλλο του πελάτη θα χρειαστεί ν' ανοίξει ταχύτητα. «Αχ! αυτές οι γυναίκες», συλλογίζεται βάζοντας μπροστά την μίζα, «όλες τους το ίδιο αδύναμες, χωρίς καμιά εξαίρεση!!!». Στ' αλήθεια, για σκέψου τι θα γινόταν η κακομοίρα αν δεν σταματούσε να την βοηθήσει... Μα έχει πολύ καθυστερήσει και ανοίγει περισσότερη ταχύτητα, τρέχει σαν τρελός, πού ποτέ του δεν το συνηθίζει. Λίγο αργότερα τον ακούς να σιγοτραγουδάει, όπως και να το πάρεις, αυτός είναι ευτυχισμένος. Οι πιο πολλοί από τους άντρες έχουν βρεθεί, έστω για μια φορά, σε μια τέτοια ή ανάλογη θέση, το ίδιο και οι πιο πολλές από' τις γυναίκες. Και πάντα, σε μια τέτοια ευκαιρία, η γυναίκα, χωρίς ούτε να διστάσει στο ελάχιστο αφήνει τον άνδρα να δουλέψει γι' αυτήν, απλώς και μόνο γιατί είναι άντρας και γιατί εκείνη είναι κάτι αλλιώτικο, είναι γυναίκα!!! Η γυναίκα πού συναντήσαμε πιο πάνω δεν επρόκειτο να κάνει το παραμικρό για να αλλάξει το λάστιχο θα περίμενε οπωσδήποτε την βοήθεια κάποιου άντρα, γιατί της έχουν μάθει ότι όταν το αυτοκίνητο πάθει κάποια βλάβη θα πρέπει ν' απευθύνεται σε έναν άντρα για να το διορθώσει, γιατί αυτό είναι το κανονικό, τελεία και παύλα!!!
Ο άντρας, αντίθετα, εξυπηρέτησε δωρεάν και μ' όλη του την ψυχή, κάποιον πού του ήτανε τελείως άγνωστος. Λέρωσε τα ρούχα του, κινδυνεύει να χάσει τον καινούργιο του πελάτη και μπορεί να του συμβεί κανένα δυστύχημα έτσι γρήγορα πού τρέχει. Κι όμως, έκτος από την αντικατάσταση του ελαστικού, πολύ πρόθυμα θα της έκανε κι άλλες καμιά δεκαριά άλλες επιδιορθώσεις εάν υπήρχε ανάγκη, το θεωρεί πολύ φυσικό, γιατί κι αυτού έτσι του έχουν μάθει. Άλλωστε, με ποια λογική μια γυναίκα θα καταπιανόταν με την επιδιόρθωση του ελαστικού και γενικά του αυτοκινήτου της, όταν οι άντρες, που είναι σχεδόν ο μισός πληθυσμός της γης, μπορούν τόσο όμορφα να το κάνουν και είναι προθυμότατοι να βάλουν στην διάθεση της όλες τους τις γνώσεις και τις ικανότητες;
Οι γυναίκες αφήνουν τους άντρες να δουλεύουν γι' αυτές, να σκέφτονται γι' αυτές, ν' αναλαμβάνουν αυτοί τις δικές τους τις ευθύνες. Οι γυναίκες λοιπόν εκμεταλλεύονται τους άνδρες!!! Κι όμως, οι άντρες είναι δυνατοί, έξυπνοι, γεμάτοι φαντασία και οι γυναίκες είναι αδύναμες, κουτές και δεν διακρίνονται για τη φαντασία τους. Πώς γίνεται, λοιπόν, και οι γυναίκες εκμεταλλεύονται τους άντρες, κι όχι το αντίθετο; Η δύναμη, η εξυπνάδα, η φαντασία είναι, άραγε, οι απαραίτητες συνθήκες της σκλαβιάς κι όχι της εξουσίας; Ο κόσμος, αντί να κυβερνάται από αυτούς πού έχουν τις ικανότητες, κυβερνάται, μήπως, από αυτές πού δεν έχουν καμιά άλλη ικανότητα; Κι αν έτσι είναι τα πράματα, πώς τα καταφέρνουν ώστε οι άντρες να μην το νιώθουν πώς είναι ξεγελασμένοι, άλλα, αντίθετα, να πιστεύουν πώς είναι αυτό πού, στην πραγματικότητα, είναι το λιγότερο από όλα δηλαδή τα αφεντικά; Πώς τους γεμίζουν μ' αυτή την ευτυχία πού νιώθουν όταν ξέρουν πώς δουλεύουν γι' αυτές, πώς τους προκαλούν αυτόν τον πυρετό της υπερηφάνειας και της ανωτερότητας πού τους σπρώχνει να καταπιάνονται με όλο και πιο ανώτερα έργα; Πώς γίνεται και δεν την ξεσκεπάζουν τη γυναίκα;
Τι είναι ο άντρας;
Τι είναι ο άντρας; Ο άντρας είναι ένα ανθρώπινο ον πού δουλεύει. Με την δουλειά του συντηρείται, και συντηρεί τη γυναίκα του και τα παιδιά της γυναίκας του, όπως αυτή τα αποκαλεί σκοπίμως. Αντίθετα, η γυναίκα είναι ένα ανθρώπινο ον πού δεν δουλεύει ή μάλλον, πού δουλεύει προσωρινά. Τον περισσότερο καιρό της ζωής της δεν συντηρεί κανέναν, ούτε τον εαυτό της, ούτε και τα παιδιά της, για να μην μιλάμε για τον σύντροφο ή τον άντρα της.
Η γυναίκα αποκαλεί «αρρενωπές» όλες τις ιδιότητες τού άντρα πού παρουσιάζουν κάποια χρησιμότητα γι' αυτήν, και «γυναικείες» όσες δεν χρησιμεύουν για τίποτα, ούτε σ' αυτήν ούτε στους άλλους. Οι εξωτερικές εκδηλώσεις του άντρα δεν συναντούν την έγκριση της γυναίκας παρά μόνο αν είναι «αρρενωπές», δηλαδή κανονισμένες με βάση τον μοναδικό σκοπό της ύπαρξης του, την δουλειά, και ρυθμισμένες με τέτοιο τρόπο, ώστε κάθε στιγμή να είναι σε θέση να εκπληρώσει όλα τα καθήκοντα πού η γυναίκα του φορτώνει.
Έκτος από την νύχτα, πού οι περισσότεροι τους φοράνε πιτζάμες με χρωματιστές γραμμές και με δύο ή τέσσερεις τσέπες, οι άντρες ντύνονται με ένα είδος στολής, που ονομάζεται κουστούμι και είναι καφέ, μπλε, μαύρο ή γκρίζο, φτιαγμένης από υλικό ανθεκτικό πού δεν λερώνεται εύκολα. Οι στολές αυτές, έχουν τουλάχιστον καμιά δεκαριά τσέπες, όπου ο άντρας μοιράζει τα πιο απαραίτητα εξαρτήματα για τη δουλειά του, για να μπορεί να τα έχει πρόχειρα κάθε στιγμή. Μια και η γυναίκα δεν δουλεύει, τα ρούχα της δεν έχουν τσέπες, ούτε τα βραδινά ούτε και της ημέρας.
Στις κοσμικές συγκεντρώσεις, στις επίσημες δεξιώσεις, ο άντρας έχει το δικαίωμα να αλλάξει και να βάλει μαύρο κοστούμι, χρώμα πιο ευαίσθητο, σίγουρα, μα πού δεν κινδυνεύει να το λερώσει εκεί πού θα βρίσκεται. Έξαλλου, τίποτα περισσότερο από το μαύρο δεν βοηθάει να φαντάζουν ακόμα πιο πολύ οι θαυμάσιες παρδαλές γυναικείες τουαλέτες. Βέβαια, κάπου κάπου συναντάμε και άντρες με βραδινά κοστούμια πράσινα, ακόμα και κόκκινα που κάνουν να φαίνονται ακόμα πιο αρρενωποί οι περισσότερο κομφορμιστές ομόφυλοι τους. Ο άντρας έχει προσαρμόσει σ' αυτή την κατάσταση το υπόλοιπο από την εμφάνιση του, τα μαλλιά του έχουν πάντα το ίδιο κόψιμο, τον απασχολούν το πολύ ένα τέταρτο της ώρας κάθε δυο ή τρεις βδομάδες. Κοτσιδάκια, μπούκλες, περμανάντ και βάψιμο είναι ανεπιθύμητα και εκτός αυτού θηλυπρεπή και θα τον εμποδίζουν στη δουλειά του, πού συχνά γίνεται στο ύπαιθρο, ή πού συχνά τον αναγκάζει να βγαίνει στο ύπαιθρο. Κι αν παραδεχτούμε πώς κάπου - κάπου κάνει τέτοιες χτενισιές, και του πάνε καλά, δεν έχει πάντως, περισσότερο σουξέ στις γυναίκες, γιατί, αντίθετα από τους άντρες, οι γυναίκες ποτέ τους δεν κρίνουν το αντίθετο τους φύλο με κριτήρια αισθητικά. Ένας άντρας, πού για λίγο διάστημα θα χτενιστεί με έναν τρόπο εντελώς προσωπικό του θα το μετανιώσει, και πολύ σύντομα - έτσι γίνεται συνήθως - θα ξαναγυρίσει μονάχος του στις δυο-τρεις καθιερωμένες μόδες των μακριών ή κοντών μαλλιών. Το ίδιο και με τα γένια του, για να διατηρεί κανείς για πολύ καιρό ολόκληρη γενειάδα, θα πρέπει να είναι είτε υπερευαίσθητος - συνήθως διανοούμενος, κατά κάποιον τρόπο - και μ’ αυτόν τον τρόπο δηλαδή με την ανάπτυξη της τριχοφυΐας του να θέλει να δώσει την εντύπωση πνευματικής ρώμης. Καθώς εδώ πρόκειται για μιαν ένδειξη όχι περιφρονητέα της αντρικής συγκρότησης, και επομένως για κάτι ακόμα από το οποίο θα μπορούσε κανείς να επωφεληθεί, οι γυναίκες ανέχονται τα γένια, σαν πρόσθετο δείγμα της νέας περιοχής πού προσφέρεται προς εκμετάλλευση τους, της νευρωτικής δουλειάς τού διανοούμενου.
Γενικά, όμως, ο άντρας για να ξυρίσει τα γένια του χρησιμοποιεί μιαν ηλεκτρική ξυριστική μηχανή επί τρία λεπτά τη μέρα. Το νερό και το σαπούνι του αρκούν για την περιποίηση τού προσώπου του, γιατί δεν του ζητάει κανείς παρά ένα ευπαρουσίαστο πρόσωπο, καθαρό και χωρίς φτιασίδια, για να μπορεί ο καθένας εύκολα να το ελέγξει. Ας δούμε τα νύχια του, για να μπορεί να δουλέψει, θα πρέπει να τα έχει κομμένα όσο γίνεται πιο βαθιά.
Ένας αρρενωπός άντρας δε φοράει κοσμήματα και δαχτυλίδια, έκτος από την βέρα του, αλάθευτο δείγμα ότι ήδη κάποια ορισμένη γυναίκα τον εκμεταλλεύεται. Το χοντροκαμωμένο ρολόι πού φοράει στο χέρι του είναι αντιμαγνητικό, αδιάβροχο, αντισόκ, ημερολογιακό και δεν είναι καμιά πολυτέλεια και πολύ συχνά είναι δώρο της γυναίκας για την οποία αυτός δουλεύει.
Τα ασπρόρουχα, το πουκάμισο και οι κάλτσες του αρρενωπού άντρα είναι τυποποιημένα σε τέτοιο σημείο, πού δυσκολεύεσαι να τα ξεχωρίσεις από κάποιου άλλου, έκτος από το μέγεθος. Τα βρίσκεις εύκολα, σε οποιοδήποτε μαγαζί, χωρίς χάσιμο χρόνου. Μόνο στην εκλογή της γραβάτας του ο άντρας έχει μια κάποια ελευθερία. Επειδή όμως δεν τον έχουν καθόλου συνηθίσει να είναι ελεύθερος, αφήνει, έτσι, κι αυτή την εκλογή, όπως και για τα υπόλοιπα είδη του ρουχισμού του, στο γούστο της γυναίκας. Αν κάποιος παρατηρητής ερχόταν από άλλον πλανήτη, θα νόμιζε ότι όλοι οι άντρες το κάνουν σκόπιμα να μοιάζουν μεταξύ τους όπως το ένα αυγό με το άλλο, ο τύπος όμως της αρρενωπότητας τους, δηλαδή ό τρόπος με τον όποιο χρησιμοποιούνται, ποικίλλει απεριόριστα. Κι αυτό είναι απαραίτητο, μια και οι γυναίκες δεν εργάζονται ή έστω εργάζονται περιορισμένα, χρειάζονται άντρες για όλες τις δουλειές.
Έτσι λοιπόν, υπάρχουν άντρες πού στις οχτώ το πρωί βγάζουν από το γκαράζ με πολλή προσοχή την μεγάλη ωραία λιμουζίνα. Άλλοι, μια ώρα πριν, με την ψυχή στο στόμα πηδούν σ' ένα βαγόνι τρένου δεύτερης θέσης ή σ’ ένα λεωφορείου για να πάνε στην δουλειά τους. Άλλοι, ακόμα πιο πρωί, ξεκινάνε με τα πόδια, μέσα στο μισοσκόταδο, κρατώντας παραμάσχαλα μια ξεθωριασμένη τσάντα, όπου έχουν στριμώξει την εργατική τους φόρμα και τα σάντουιτς του κολατσιού τους, για να πάρουν το λεωφορείο ή τον ηλεκτρικό πού θα τους μεταφέρει στην φάμπρικα ή στο εργοτάξιο. Η αδυσώπητη μοίρα έχει καταδικάσει αυτούς τους τελευταίους, πού είναι και οι πιο φτωχοί, να τους εκμεταλλεύονται οι γυναίκες οι λιγότερο ελκυστικές. Γιατί καθώς η γυναίκα δεν λογαριάζει παρά μόνο τα χρήματα του άντρα και ο άντρας την ωραία εμφάνιση της γυναίκας, οι πιο ελκυστικές γυναίκες εξαφανίζονται από αυτό το περιβάλλον στο πι και φί, ακολουθώντας άντρες πού κερδίζουν περισσότερα.
Δεν έχει σημασία πώς περνάει την μέρα του ένας άνδρας, ο οποιοσδήποτε άντρας. Όπως κι όλοι οι ομόφυλοι του, την περνάει εντελώς εξευτελιστικά, μάσα στην εργασιακή καταπίεση της κοινωνίας μας.
Και αυτό δεν το υφίσταται για δικό του όφελος, για να κερδίσει δηλαδή τον βιοπορισμό του, σ’ αυτή την περίπτωση δεν θα χρειαζόταν και πολύ μεγάλη προσπάθεια, αφού δεν δίνει καμιά σημασία στην πολυτέλεια ή χλιδή. Το υφίσταται για λογαριασμό άλλων, και μάλιστα με άπειρη περηφάνια, έχει πάνω στο γραφείο του τις φωτογραφίες της γυναίκας του και των παιδιών του και δεν χάνει ευκαιρία να τις επιδεικνύει.
Με ότι κι αν απασχολείται ο άντρας, αν απλώς συγκρίνουμε τούς αριθμούς από τις εισπράξεις του ταμείου, ή φροντίζει αρρώστους, ή οδηγεί λεωφορείο, ή αν διευθύνει μιαν επιχείρηση, από την στιγμή πού αρχίζει να δουλεύει σ' αυτή την δουλειά, αποτελεί τμήμα αναπόσπαστο ενός γιγάντιου κι αδυσώπητου καπιταλιστικού συστήματος, οργανωμένου με τρόπο πού να μπορεί να τον εκμεταλλεύεται στο maximum, και αυτό που στην ουσία του μένει είναι να είναι σ' όλη του την ζωή φυλακισμένος.
Είναι ίσως ενδιαφέρον να συγκρίνεις συνεχώς τους αριθμούς από τις εισπράξεις του ταμείου, μα για πόσον καιρό; Για μια ολόκληρη ζωή; Ασφαλώς όχι. Ίσως να είναι εντυπωσιακό, μα κι επιβλητικό μαζί να οδηγείς ένα λεωφορείο στους δρόμους μιας μεγάλης πόλης - μα όλο το ίδιο λεωφορείο, στην ίδια πόλη, με το ίδιο δρομολόγιο, όλη την χρονιά, χειμώνα - καλοκαίρι; Είναι οπωσδήποτε απολαυστικό να επιβάλεις την εξουσία σου σ' ένα σημαντικό αριθμό ανθρώπων, τι γίνεται, όμως, όταν ξαφνικά ανακαλύψεις ότι είσαι σκλάβος της επιχείρησης που δουλεύεις κι όχι αφέντης της;
Μπορούμε σήμερα να παίζουμε τα παιχνίδια πού μας ενθουσίαζαν όταν ήμασταν μικροί; Φυσικά όχι. Άλλα και τότε, δεν παίζαμε πάντα το ίδιο παιχνίδι, το αλλάζαμε κάθε πού μας έκανε όρεξη. Ο άντρας είναι σαν το παιδί πού δεν ξέρει παρά μόνο ένα παιχνίδι. Ο λόγος είναι ολοφάνερος: φτάνει να τον επαινέσεις για κάτι πού κάνει καλύτερα από καθετί άλλο, ειδικεύεται σ' αυτό, και, καθώς είναι πια «προικισμένος» γι' αυτή την δουλειά και κερδίζει έτσι περισσότερα χρήματα, καταδικάζεται να μείνει σ' αυτήν για πάντα. Αν είναι καλός στα μαθηματικά στο σχολείο, θα περάσει όλη του τη ζωή μες στα νούμερα σαν λογιστής, μαθηματικός ή προγραμματιστής, αφού σ' αυτή την δουλειά θα μπορέσουν να βγάλουν απ’ αυτόν την μεγαλύτερη απόδοση. Κι έτσι λοιπόν, όλο και θα κάνει υπολογισμούς, θα συγκρίνει τα νούμερα από τις εισπράξεις του ταμείου, θα παρακολουθεί υπολογιστικές μηχανές, θα ελέγχει τις λογιστικές καταστάσεις, χωρίς ποτέ του να μπορέσει να πει: «Αεί στο καλό, μπούχτισα, θα βρω άλλη δουλειά». Να βρει άλλη δουλειά; Μα η γυναίκα πού τον εκμεταλλεύεται δεν θα του το επιτρέψει κάτι τέτοιο. Ίσως, σπρωγμένος απ’ αυτήν, και ύστερα από εξοντωτικούς αγώνες, να τα καταφέρει ν' ανέβει στην κορυφή της ιεραρχίας στην δουλειά του, ίσως να γίνει τμηματάρχης, διευθυντής τράπεζας. Μα με τι κόπους και με τι θυσίες;
Ο άνδρας πού θ' αλλάξει για μια φορά τον τρόπο της ζωής του, δηλαδή το επάγγελμα του, αφού σύμφωνα με τα γυναικεία κριτήρια ανδρική ζωή σημαίνει δουλειά, εμπνέει κιόλας λιγότερη εμπιστοσύνη. Αν τώρα το διακινδυνεύσει αυτό περισσότερες φορές, τότε, η κοινωνία θα τον αποκηρύξει, και θ' απομονωθεί. Γιατί κοινωνία είναι οι γυναίκες!!! Ο φόβος πού προκαλεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο, μια κοινωνική αποκήρυξη, φαίνεται να είναι πολύ μεγάλος. Ο γιατρός (πού, σαν παιδί, καλλιεργούσε ένα διάστημα μπόμπυρες στην γυάλα) θα δεχόταν, αλλιώς, να περάσει την ζωή του ολόκληρη παρά ανοίγοντας αποκρουστικά αποστήματα, εξετάζοντας εμετούς, αίματα και ούρα ερχόμενος σ' επαφή όλη μέρα, πρωί και βράδι, με ανθρώπους πού και η όψη τους μονάχα θα ‘κανε οποιονδήποτε, έκτος απ’ αυτόν, να το βάλει στα πόδια; Ο πιανίστας, πού ήταν απλώς ένα πολύ ευαίσθητο παιδί στην μουσική, θα ερμήνευε για χιλιοστή φορά κάποια «νοκτύρν» του Σοπέν; Ο πολιτικός, πού κάποτε, στην αυλή του σχολείου του, βρήκε τυχαία το κουβάρι το σπάγκο πού μ' αυτόν κινούνται οι άνθρωποι, και συγχρόνως το χάρισμα να ξέρει να φέρεται και να προσαρμόζεται, θα συνέχιζε όντας πια ενήλικος, να επαναλαμβάνει επί ολόκληρες δεκαετίες τις ίδιες χωρίς νόημα φράσεις, πού αποτελούν μέρος του ρόλου του κομπάρσου, θα ‘κανε πάντα τις ίδιες γκριμάτσες, θα υπόφερε τους ανούσιους δεκάρικους των αντιπάλων του που και αυτοί είναι κομπάρσοι του κεφαλαίου σαν κι αυτόν; Κι όμως, είχε κι αυτός ονειρευτεί μιαν άλλη ζωή. Άλλα κι αν ακόμα δεχτούμε ότι με το ν' ακολουθεί συστηματικά τον ίδιο αυτό δρόμο, καταφέρνει να γίνει Πρόεδρος των Η.Π.Α, το αντίτιμο πού θα ‘χει πληρώσει για να φτάσει ως εκεί, δεν θα ‘ναι, γι' άλλη μια φορά, πολύ πιο σημαντικό από το επιτευχθέν αποτέλεσμα; Βέβαια, δύσκολα μπορεί κανείς να παραδεχτεί ότι οι άντρες δέχονται να κάνουν αυτό πού κάνουν χωρίς να έχουν την επιθυμία να το αλλάξουν. Το κάνουν, όμως, απλώς και μόνο γιατί έχουν «ντρεσαριστεί» να το κάνουν, γιατί έχουν «εξημερωθεί». Η ύπαρξη τους ολόκληρη δεν είναι παρά μια άθλια συνέπεια ενός φίνου ντρεσαρίσματος. Ο άντρας πού δεν μπορεί πια να κάνει το νούμερο του, πού κερδίζει λιγότερα λεφτά, είναι σαν φτάσει στο σημείο να κουτρουβαλάει απ’ το παλκοσένικο τα χάνει όλα πρωτίστως βέβαια την γυναίκα του, την οικογένεια του, το σπίτι του, το νόημα της ζωής του - το τελευταίο του καταφύγιο.
Θα μπορούσαμε να πούμε, τότε, ότι ο άνδρας πού δεν κερδίζει πια αρκετά χρήματα ξαναγίνεται, αυτόματα, ελεύθερος και θα ‘πρεπε να τον συγχαρούμε. Μα ποιος είπε ότι ο άντρας θέλει αυτήν την ελευθερία; Όπως θα δούμε παρακάτω, ό άντρας λειτουργεί σύμφωνα μ' ένα μοντέλο που του έχει επιβληθεί και πού του έχει γίνει αναπόβλητη έξη, το μοντέλο του «άγχους της ελευθερίας». Να μείνει ελεύθερος σ' όλη του τη ζωή, θα του ήτανε φοβερότερο από το να μείνει ισόβια σκλάβος. Ας το πούμε μ' άλλα λόγια, ο άντρας ψάχνει πάντα να βρει κάποιο αφεντικό, κάποιον ή κάτι, γιατί αισθάνεται ανασφάλεια μόλις πάψει να είναι υποδουλωμένος. Και η εκλογή του, τις πιο πολλές φορές, πέφτει στην γυναίκα. Μα τι είναι, λοιπόν, αυτή η γυναίκα, ώστε σ' αυτήν ακριβώς να οφείλει τον εξευτελισμό της ζωής του, ν' αφήνεται να τον εκμεταλλεύεται και να τον υποδουλώνει σύμφωνα με τους συγκεκριμένους κανόνες αυτής της τέχνης, κι όμως αυτή ακριβώς να είναι πού του δίνει το αίσθημα της ασφάλειας πού του λείπει;
ΠΗΓΗ:
